کولاک عروسک‌های متولد مشهد | گفت‌و‌گو با عوامل ۲ تئاتر پرفروش که این روز‌ها در پایتخت روی صحنه هستند
مَثلِث»، نمایشی است نشان داده می‌توان با یک ایده ساده و در عین حال جسورانه، مخاطب عام و خاص را هم زمان جذب کرد.
به گزارش شهرآرانیوز؛ قیس یساقی، کارگردان جوان و جسوری که با نمایش «مَثلِث» نگاه‌ها را به سمت خود جلب کرده بود، مدتی است که با نمایش دیگری به نام «جک نارن» روی صحنه رفته و تلاش می‌کند از سایه موفقیت «مَثلِث» بیرون آمده، اثری تازه با هویتی مستقل خلق کند. یساقی در گفت‌و‌گو با شهرآرا، از ماجراجویی‌های هنری اش، همکاری با محمد لقمانیان، استقبال تماشاگران و امیدش برای اجرای «جک نارن» در مشهد می‌گوید.
او معتقد است که تئاتر عروسکی بزرگ سال هنوز ظرفیت‌های ناشناخته فراوانی دارد و بهترین بخش‌های یک نمایش همان چیز‌هایی هستند که تماشاگر نمی‌بیند، بلکه در ذهن خودش می‌سازد. نکته جالب اما، این است که هم زمان با «جک نارن»، «مَثلِث» هم روی صحنه مانده تا دو نمایش عروسکی کم هزینه از تیمی با عوامل مشهدی، به موفق‌ترین تئاتر‌های عروسکی کشور تبدیل شوند.
در رابطه با «مَثلِث»، نمایشی که نه تنها یکی از تجربه‌های متفاوت و خلاقانه سال‌های اخیر تئاتر ایران است، بلکه نشان داده می‌توان با یک ایده ساده و در عین حال جسورانه، مخاطب عام و خاص را هم زمان جذب کرد، محمدجواد مهدیان (یکی از نویسندگان و بازیگر این نمایش) از روز‌های آغازین شکل گیری ایده تا اجرا‌های پیاپی در شهر‌های مختلف و حضور در جشنواره‌های داخلی و خارجی، شاهد مسیری بوده که «مَثلِث» را به اثری پرمخاطب و ماندگار بدل کرده است.
تمام تلاشم این بود که «جک نارن» زیر سایه «مَثلِث» قرار نگیرد
نمایشی که ریشه در یک واقعه تاریخی دارد، اما با نگاهی پارودیک (تقلید طنزگونه) و آمیخته به کمدی، فضایی متفاوت را روی صحنه زنده می‌کند، جدیدترین اثر قیس یساقی است که در هفته‌های اخیر حسابی در پایتخت خبرساز شده است. قیس یساقی درباره گذرش از «مَثلِث» به «جک نارن»، این تحول را یک ماجراجویی می‌داند و تصریح می‌کند: «تمام تلاشم بر این بود که با توجه به موفقیت‌هایی که «مَثلِث» کسب کرده، «جک نارن» زیر سایه نمایش قبلی قرار نگیرد و به طور مستقل، هویتی منحصر‌به‌فرد داشته باشد.»
او درباره استفاده از عروسک‌های متعارف‌تر در «جک نارن»، می‌پذیرد که گاهی وسوسه شده تا دوباره از عروسک‌های مینیمال و کنجکاوی برانگیز استفاده کند و حتی گاهی به احتمال موفقیت «جک نارن» شک می‌کرده، اما با توجه به اینکه اساسا ایده اجرایی «جک نارن» بر پایه شخصیت‌هایی است که از هویت بصری مشخص برخوردارند، استفاده از این سبک عروسک‌ها را بیشتر مطابق با فرم اثر یافته است.
کارگردان «جک نارن» قصه تاریخی این اثر را صرفا بستری برای تحقق کمدی مدنظرش معرفی می‌کند و می‌افزاید: «در واقع، ایده اصلی قصه نمایش، بر اساس همین نگاه پارودیک به یک واقعه تاریخی یا یک قصه مشهور بود. این نگاه اگرچه قصه را تلخ‌تر جلوه می‌دهد، اما این تلخی آن قدر اغراق آمیز شده که تماشاگر را وادار به خنده می‌کند. اصولا نگاه طنز به یک وضعیت جدی شخصا برای من بسیار جذاب است».
او در پاسخ به این انتقاد که «جک نارن» زمان بسیار زیادی را برای رسیدن ایده کمدی طلایی اش صرف می‌کند، توضیح می‌دهد: «این اتفاق به صورت عامدانه رقم خورده؛ یعنی قصد من در روایت قصه این بود که به کمک دانسته‌های بیرونی تماشاگر، روایتی را نقل کنم که فقط با یک اشاره کوچک، تماشاگر به قصه بیرونی وصل شود و مخاطب بتواند حلقه‌های اتصال بین قصه‌ها را برای خودش تخیل کند. به نظر من، بهترین قسمت‌های یک نمایش بخش‌هایی هستند که تماشاگر نمی‌بیند و فقط با قوه خیال خودش در ذهن خودش آن‌ها را می‌سازد».
این کارگردان جوان مشهدی درباره تیم بازیگران و عروسک گردانان «جک نارن»، با اشاره به حضور محمد لقمانیان در این اثر، همکاری با این عروسک گردان حرفه‌ای را مغتنم می‌شمارد و می‌گوید: «محمد لقمانیان برای همیشه یک استاد و یک معلم بوده و هست. خیلی خوش حالم که حالا می‌توانم مثل یک دوست با او همکاری کنم. او، علاوه بر حرفه‌ای گری و پختگی اش، کاملا با انگیزه و پرشور، با این پروژه همکاری کرد.
افزون بر این، فرشاد قاسمی نیز دیگر عضو جدید «جک نارن» است که سابقه‌ای طولانی مدت در صداپیشگی و بازیگری دارد. من و محمدجواد مهدیان هم اجراگران نمایش «جک نارن» هستیم». او در معرفی سایر عوامل این نمایش موفق، از مهسا صبوری به عنوان دستیار کارگردان و هنرمندان گروه طراحی، شامل بابک کیوانی، سینا ییلاق بیگی، علی حسینی، نفیسه صاحبکار، نیوشا مولائیان، فرشته ابراهیمی، حامد فرهی و فرزانه عاقلی، همچنین مهدی غلامی به عنوان مدیر روابط عمومی و فرهاد موحدی در سمت مدیر صحنه نیز قدردانی می‌کند.
یساقی در مقایسه استقبال مردمی از «جک نارن» با «مَثلِث» نیز به بیش از پنجاه اجرا، بدون حتی یک صندلی خالی، اشاره می‌کند و می‌افزاید: «این در حالی است که ما در «مَثلِث» در شروع اجرا‌ها با استقبال این چنینی مواجه نبودیم و به مرور، بعد از حدود دو هفته اجرا، استقبال تماشاگران بیشتر و بیشتر شد. این مسئله نشان می‌دهد که خوشبختانه ما توانسته‌ایم اعتماد بخشی از تماشاگران تئاتر را جلب کنیم و فراتر از آن، اعتماد مخاطبان را به نمایش عروسکی بزرگ سال تقویت کنیم».
کارگردان «جک نارن» در ادامه از احتمال اجرای این اثر در مشهد نیز خبر داد و اظهار امیدواری کرد که بعد از اتمام اجرا‌ها در تهران، امکان اجرا در مشهد هم فراهم شود و بتواند این اثر را برای همشهریان خود روی صحنه ببرد.
او در پاسخ به سؤالی مبنی بر مقایسه «مَثلِث» و «جک نارن»، «مَثلِث» را واجد جسارت و نوآوری بیشتری در فرم و ایده اجرایی دانست، اما این نمایش را به نوجوانی پرشور و البته کمی ناپخته تشبیه کرد؛ در حالی که «جک نارن» اثری جاافتاده‌تر و از نظر فنی حرفه‌ای‌تر است.
نگاه پارودیک به شکسپیر و خطر دل زدگی مخاطب
محمدجواد مهدیان، نویسنده و بازیگر «مَثلِث»، معتقد است که این اثر تجربه‌ای زنده و پویاست که تا وقتی تماشاگر برایش وجود دارد، ادامه پیدا خواهد کرد. او درباره حدود دو سال اجرای این نمایش در شهر‌های مختلف، به شهرآرا گفت: «سیر اجرا‌هایی که داشتیم خیلی جذاب و فراتر از انتظارمان بود. کار را از مشهد شروع کردیم و در ادامه، علاوه بر تهران، به شهر‌های کرمان و رشت هم رفتیم که با استقبال بسیار خوبی همراه بود. در جشنواره مبارک و همچنین پاپت لند قزاقستان هم اجرا داشتیم».
مهدیان ایده اولیه این نمایش را «کشف ساده، اما شگفت انگیز قیس یساقی» توصیف کرد و اجرای آن را تلاش برای ارائه اثری خلاقانه در دنیای عروسکی دانست. ساعت‌ها گفت‌و‌گو و بحث درباره این ایده و ماه‌ها تلاش برای پرورش و اجرای آن، حاصل همکاری دونفره این هنرمند و همکارش قیس یساقی است که مهدیان آن را «مایه مباهات» می‌داند.
نویسنده و بازیگر «مَثلِث» درباره ایده درخشان تاج که به نوعی نماد این اثر محسوب می‌شود، گفت: «در ابتدا مشخص بود که برای کاراکتر‌های زن و مرد از چرخش مَثلِث استفاده می‌کنیم، اما برای اضافه کردن ویژگی مشخص برای پادشاه، باید چیزی انتخاب می‌شد که، علاوه بر اندازه دایره‌ای که به عنوان سر پادشاه استفاده می‌شد، وجوه متمایزی هم می‌داشت.
طبیعتا اولین ویژگی یک پادشاه تاجی است که بر روی سر دارد. اما از آنجایی که ما در دنیای توالت‌های یک پاساژ حضور داشتیم و کارکنان خدماتی آن مکان بودیم، بست فلزی به نظر انتخاب خیلی خوبی آمد و خوشبختانه توانستیم برای تغییر کاراکتر از مَثلِث به پادشاه هم برای گذاشتن و هم برداشتن تاج، سازوکار خوبی پیدا کنیم که مورد توجه مخاطبان هم قرار گرفت».
مهدیان درباره ریسک استفاده هم زمان از المان «توالت»، ژانر کمدی و متن آثار جاودانه شکسپیر، احتمال دل زدگی مخاطب را مخاطره جدی نگاه پارودی به آثار بزرگ دانست و افزود: «خوشبختانه قیس یساقی، به عنوان ایده پرداز اصلی نمایش، نگاه بسیار دقیقی به این مسئله داشت و فؤاد زیدانلویی نیز نقش مهمی در پرورش این ایده ایفا کرد.
در مجموع، ما سعی کردیم اصالت مسیر داستانی شگفت انگیزی که در آثار شکسپیر وجود داشت را تغییر ندهیم، اما اشتراکات این مسیر‌ها و همچنین مابه ازای مناسب آن‌ها را در دنیای پارودیکی که خودمان می‌ساختیم پیدا کنیم تا در عین احترام به اثر اولیه، همان مسیر را در دنیای پارودی نیز شکل بدهیم».
او در پاسخ به سؤالی درباره هنرمندان صاحب نامی که به تماشای «مَثلِث» نشسته‌اند، از چهره‌هایی همچون ایرج طهماسب، مرضیه برومند، مهدی برقعی، علی اعتصامی فر، حامد ذبیحی، حبیب رضایی، محسن قصابیان، علی شادمان، سعید چنگیزیان، گلاب آدینه، مائده طهماسبی، سیما تیرانداز، بهنوش طباطبایی و بهناز جعفری نام برد؛ و درباره ادامه اجرای این نمایش نیز گفت: «اینکه تا چه زمانی به اجرا ادامه بدهیم، بیشتر به این مسئله بستگی دارد که تا چه زمانی مخاطب تمایل به تماشای «مَثلِث» داشته باشد. ما از اجرای «مَثلِث» خیلی بیشتر از یک اجرای ساده تئاتر لذت می‌بریم و دوست داریم تا روزی که مخاطبی برای تماشای این نمایش وجود دارد، با شوق و افتخار، به اجرا ادامه دهیم».
مهدیان همچنین از نمایش «مَثلِث» در مشهد به عنوان تجربه‌ای شیرین یاد کرد و اجرا در شهر‌های مختلف ایران را یکی از برنامه‌های آتی این نمایش دانست: «تا همین لحظه، دو یا سه شهر را برای اجرا در آینده نزدیک در نظر داریم. اجرای مجدد در مشهد هم، اگرچه هنوز برنامه ریزی نشده، اما منتفی نیست».
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
